Tarihçe
GÖKÇEBEY TARİHİ
Günümüzde kuruluş günleri anlamlı kutlanmalıdır. Şehrin kuruluşu,sanayi kuruluşu, ilçenin kuruluşu ve diğerleri gibi.
Bu günler yörede yaşayan halkın katılımıyla festival coşkusu içinde geçer, bazen de o günün anlam ve önemini anlatan konuşmalarla.
Çoğu zaman düşünmüşümdür Gökçebey ilçesinin bir kuruluş günü var mıdır, yok mudur, esasen olmalı mıydı?
Tarihi gelişimine baktığımız zaman Gökçebey, ilk adı olan Tefen, bölgemizdeki üç kazadan birisiydi(Ereğli, On iki divan Bartın, Tefen).
1519–1568 yıllarında kaza olarak geçen Tefen adli ve idari bakımından Bolu sancağına bağlı günde 20 akçelik bir yerleşim merkeziydi.
1519 yılında 67 olan hane sayısıyla Tefen, 1568 Yılına gelindiğinde bu sayı 117’e yükseldi.
Yerleşim merkezinin yıllar boyu nüfus hareketlerinde azalıp çoğalmasıyla bazen kaza bazen de nahiye(Kadı naibi yönetimi) olarak 1800 yıllarına gelindi.Gökçebey tarihi resim
1841’den itibaren kayıtlarda tekrar kaza olarak geçen Tefen, Kastamonu Eyaleti Viranşehir (Eskipazar)sancağına bağlıydı.
1870 yılından sonra yayınlanan “İdare-i Umumüye-i Vilayet Nizamnamesi” ile“Vilayetler Livalara, Livalar Kazalara, Kazalar Nahiyelere ve Nahiyelerde Karyelere (Köyler) ayrılmıştır denmektedir”
Nizamname yayınlandıktan sonra Tefen kazası Tefen Nahiyesine dönüşmüştü.
1918 yılında yayınlanan Bolu Livası salnamesinde Tefen Nahiyesi olarak geçen Tefen 16 köy 7000 nüfuslu bir nahiyedir.
1924 yılı kayıtlarında Tefen Nahiyesi olarak geçen topraklar bazen de “Tefen Pazarı” olarak da geçiyor.
1928 yılından sonra daha da küçülen Tefen, Uzunahmetler Köyü’ne bağlı mahalle “Tefen Pazarı”olarak geçer.
1928’den 1930 yılına kadar yapımı süren Demir yolu hattının 1930’dan sonra kısmen açılması ile Tefen de demiryolu istasyonun çevresinde tekrar yerleşmeler başlar. Nüfusun devamlı artması neticesinde yerleşim yerinde büyüme görülür.
3.7.1954’de Nahiye idaresine geçmek için sınırlarının belirlenmesini isteyen Tefen’in başvurusunda şunlar belirtilir:
“Doğusu sınırın Kırık deresinden itibaren tulum oğlu ve Hamzalar tarlası sınırı ve oradan Uzunahmetler’den gelen dereyi geçerek hakkı Karademir tarlasını takiben yine kahya oğulları müşterek tarlası ve oradan muhtar Nizamettin Karademir su kuyusuna Batısı Irmak, Kuzeyi muhtar NizamettinKarademir’in su kuyusundan taşlık dibi Akkuba tepesi, sırtındaki çifte elektirik direğinden Veisoğlu Köyü’nün Ferhatoğulları müşterek tarlaları, içinde bulunan elektirik direklarini takiben Akkuba tepesinin nihayeti ve oradan Tefen şosesini ve istasyonunu geçerek ırmağa kadar olan malli, Güneyi Gaziler köyü ile bu köy arasındaki eski hudut olan kırk deresi ile çevrilidir”
Devrek Kaymakamı Bedii Güven imzalı 37 nolu kararda Tefen köyü sınırın eskiden tespit edilmiş olmasından bir niza bulunmadığı anlaşılmakla 442 sayılı köy kanunun 4 ve5 inci maddeleri gereğince karar verilmiştir.
442 sayılı köy kanunun 4. maddesinde belirtildiği gibi eskiden var olan bir yerin tekrar aynı sınırların içinde yeniden yerleşim yeri olarak kurulmasıdır. Tefen de eski sınırları içinde yeniden kurulmuş oldu.
Böylece 22.9.1954 yılında alınan kararla Devrek ilçesine bağlı nahiye konumuna getirilen Tefen, bugünkü Gökçebey yerleşim yeri kurulmuş olur. Adı da Tefen nahiyesidir.
1960’lı yıllarda Bakanlar Kurulu kararıyla Nahiyenin Tefen olan adı Gökçebey olarak değiştirilmiş yeni adı Gökçebey olmuştur.
İşte düşündüğüm kuruluş günü bu olmalıydı. Yani 22.9.1954 tarihi.
Eğer Gökçebey’in kuruluş günü kutlanması gerekirse her yıl bu tarihte, Eylül ayının 22’ci günü olması gerekir.
Gökçebey Belediyesi her yıl Eylül ayının 22’sini Gökçebey’in Kuruluş günü olarak kabul etmeli, eğer yapılacaksa festivaller, paneller bu tarihte düzenlenmelidir.
Bu günler yörede yaşayan halkın katılımıyla festival coşkusu içinde geçer, bazen de o günün anlam ve önemini anlatan konuşmalarla.
Çoğu zaman düşünmüşümdür Gökçebey ilçesinin bir kuruluş günü var mıdır, yok mudur, esasen olmalı mıydı?
Tarihi gelişimine baktığımız zaman Gökçebey, ilk adı olan Tefen, bölgemizdeki üç kazadan birisiydi(Ereğli, On iki divan Bartın, Tefen).
1519–1568 yıllarında kaza olarak geçen Tefen adli ve idari bakımından Bolu sancağına bağlı günde 20 akçelik bir yerleşim merkeziydi.
1519 yılında 67 olan hane sayısıyla Tefen, 1568 Yılına gelindiğinde bu sayı 117’e yükseldi.
Yerleşim merkezinin yıllar boyu nüfus hareketlerinde azalıp çoğalmasıyla bazen kaza bazen de nahiye(Kadı naibi yönetimi) olarak 1800 yıllarına gelindi.Gökçebey tarihi resim
1841’den itibaren kayıtlarda tekrar kaza olarak geçen Tefen, Kastamonu Eyaleti Viranşehir (Eskipazar)sancağına bağlıydı.
1870 yılından sonra yayınlanan “İdare-i Umumüye-i Vilayet Nizamnamesi” ile“Vilayetler Livalara, Livalar Kazalara, Kazalar Nahiyelere ve Nahiyelerde Karyelere (Köyler) ayrılmıştır denmektedir”
Nizamname yayınlandıktan sonra Tefen kazası Tefen Nahiyesine dönüşmüştü.1918 yılında yayınlanan Bolu Livası salnamesinde Tefen Nahiyesi olarak geçen Tefen 16 köy 7000 nüfuslu bir nahiyedir.
1924 yılı kayıtlarında Tefen Nahiyesi olarak geçen topraklar bazen de “Tefen Pazarı” olarak da geçiyor.
1928 yılından sonra daha da küçülen Tefen, Uzunahmetler Köyü’ne bağlı mahalle “Tefen Pazarı”olarak geçer.
1928’den 1930 yılına kadar yapımı süren Demir yolu hattının 1930’dan sonra kısmen açılması ile Tefen de demiryolu istasyonun çevresinde tekrar yerleşmeler başlar. Nüfusun devamlı artması neticesinde yerleşim yerinde büyüme görülür.
3.7.1954’de Nahiye idaresine geçmek için sınırlarının belirlenmesini isteyen Tefen’in başvurusunda şunlar belirtilir:
“Doğusu sınırın Kırık deresinden itibaren tulum oğlu ve Hamzalar tarlası sınırı ve oradan Uzunahmetler’den gelen dereyi geçerek hakkı Karademir tarlasını takiben yine kahya oğulları müşterek tarlası ve oradan muhtar Nizamettin Karademir su kuyusuna Batısı Irmak, Kuzeyi muhtar NizamettinKarademir’in su kuyusundan taşlık dibi Akkuba tepesi, sırtındaki çifte elektirik direğinden Veisoğlu Köyü’nün Ferhatoğulları müşterek tarlaları, içinde bulunan elektirik direklarini takiben Akkuba tepesinin nihayeti ve oradan Tefen şosesini ve istasyonunu geçerek ırmağa kadar olan malli, Güneyi Gaziler köyü ile bu köy arasındaki eski hudut olan kırk deresi ile çevrilidir”
Devrek Kaymakamı Bedii Güven imzalı 37 nolu kararda Tefen köyü sınırın eskiden tespit edilmiş olmasından bir niza bulunmadığı anlaşılmakla 442 sayılı köy kanunun 4 ve5 inci maddeleri gereğince karar verilmiştir.
442 sayılı köy kanunun 4. maddesinde belirtildiği gibi eskiden var olan bir yerin tekrar aynı sınırların içinde yeniden yerleşim yeri olarak kurulmasıdır. Tefen de eski sınırları içinde yeniden kurulmuş oldu.
Böylece 22.9.1954 yılında alınan kararla Devrek ilçesine bağlı nahiye konumuna getirilen Tefen, bugünkü Gökçebey yerleşim yeri kurulmuş olur. Adı da Tefen nahiyesidir.
1960’lı yıllarda Bakanlar Kurulu kararıyla Nahiyenin Tefen olan adı Gökçebey olarak değiştirilmiş yeni adı Gökçebey olmuştur.
İşte düşündüğüm kuruluş günü bu olmalıydı. Yani 22.9.1954 tarihi.
Eğer Gökçebey’in kuruluş günü kutlanması gerekirse her yıl bu tarihte, Eylül ayının 22’ci günü olması gerekir.
Gökçebey Belediyesi her yıl Eylül ayının 22’sini Gökçebey’in Kuruluş günü olarak kabul etmeli, eğer yapılacaksa festivaller, paneller bu tarihte düzenlenmelidir.
KAYNAK: Hazırlık aşamasında olan “Tarihte Tefen Günümüzde Gökçebey – Sadi Uyar”.
